„Historia mówi przez pokolenia” – pod tym hasłem na stadionie PGE Narodowy w Warszawie Instytut Pamięci Narodowej organizuje Kongres Pamięci Narodowej. To pierwsze takie wydarzenie, oferujące pasjonatom naszych dziejów debaty historyczne, gry, wystawy, warsztaty, pokazy filmowe i wiele innych atrakcji.

Na najsłynniejszy polski stadion zaprosiliśmy m.in. znakomitych historyków, edukatorów, publicystów, blogerów i vlogerów, młodych programistów, społeczników, weteranów.

Proponujemy opowieść o najnowszej historii Polski w sposób przemawiający do każdego pokolenia: zarówno osób starszych, dobrze pamiętających trudny wiek XX, jak i do młodzieży, uczącej się poprzez nowe technologie, multimedia i zabawę.

Pomysł prezentacji naszego dziedzictwa narodowego w tak urozmaicony sposób, szerokiemu gronu odbiorców, to odpowiedź na wyniki zrealizowanych na zlecenie IPN badań społecznych dotyczących wiedzy historycznej Polaków i ich postaw wobec przeszłości. Przedstawienie wyników dogłębnego raportu „Edukacja dla pamięci” to jeden z ważniejszych punktów Kongresu. Porozmawiamy też o tym, na czym powinna się opierać nowoczesna, atrakcyjna edukacja historyczna.

W programie także teatr dla najmłodszych, olimpiada gier planszowych czy rekonstrukcje historyczne – każdy znajdzie tu coś dla siebie.

Organizator

4. Międzynarodowy Festiwal Filmowy o Totalitaryzmach „Echa Katynia"

Jak pokazuje nam historia świat przepełniony jest ideami, które mogą przekształcić się w totalitaryzmy. Totalitaryzm zmienia nie tylko ustrój społeczny, ale przede wszystkim oddziaływuje na losy zwykłych ludzi. Takich, jak my. Narastająca przemoc systemu, walka ludzi o wolność i godność… to żywe scenariusze. Więcej Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Echa Katynia” to przestrzeń, w której będziemy rozważać i przeżywać zagadnienie totalitaryzmu w wielu aspektach. W ramach Kongresu Pamięci Narodowej odbędzie się już 4. edycja tego Festiwalu. W programie oprócz seansów filmowych zaplanowaliśmy także konkursy filmów pełno-, krótko- i średniometrażowych, debaty oraz warsztaty filmowe dla amatorów i nauczycieli. Mniej

Czarny sufit, reż. Arkadiusz Biedrzycki, 2022 r., Polska, 59 min.

Akcja filmu toczy się w Monachium w 1968 roku – w mieszkaniu Józefa Mackiewicza i jego żony Barbary Toporskiej. Jest zapisem rozmowy z jego wieloletnim korespondencyjnym przyjacielem, Jerzym Giedroyciem, na temat ówczesnej sytuacji międzynarodowej oraz istoty systemu komunistycznego. Józef Mackiewicz był jednym z pierwszych Polaków – obok Ferdynanda Goetla i Jana Emila Skiwskiego – którzy widzieli zwłoki polskich oficerów w Katyniu. W 1952 roku zeznawał przed specjalną komisją Kongresu USA badającą zbrodnię katyńską. Opublikował setki artykułów wspomnieniowych i komentarzy politycznych. Nie uznawał PRL jako legalnej formy państwowości polskiej. Był nieustannie krytykowany przez część środowisk AK na emigracji za negatywną ocenę polityki KG AK wobec ZSRS podczas wojny oraz za swój nieprzejednany antykomunizm. Jego książki ukazywały się jedynie nakładem wydawnictw emigracyjnych lub w drugim obiegu (łącznie 51 pozycji). Uważał, że prawda jest bardziej dramatyczna niż fikcja literacka. Łączył fikcję z dokumentami, mieszał w narracji reportaż i sceniczność, panoramiczną i personalną prezentację wydarzeń, pedantycznie przedstawiał szczegóły przyrodnicze, historyczne i lokalne, miał też znakomite wyczucie języka mówionego. Swoim pisarstwem dowodził, że zarówno niemiecki nazizm, jak i sowiecki komunizm są uosobieniem zła.

Zamknij

Matusia, reż. Maciej Fijałkowski, 2022 r., Polska, 52 min.

Film Instytutu Pamięci Narodowej to niezwykła opowieść o Sprawiedliwej: Matce Matyldzie Getter – tytułowej Matusi. Przełożona Prowincji Warszawskiej była inicjatorką i główną koordynatorką akcji ratowania dzieci żydowskich podczas II wojny światowej przez zakonnice Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi. Matka Matylda Getter mówiła: Ktokolwiek przychodzi na nasze podwórko i prosi o pomoc, w imię Chrystusa, nie wolno nam odmówić. Zobowiązała się przyjąć każde dziecko osób aresztowanych lub znajdujących się w trudnych warunkach materialnych. Dbała o zapewnienie swoim wychowankom odpowiednich warunków materialnych, o ich kształcenie, o stworzenie im spokojnej, rodzinnej atmosfery. Poprzez rozbudowaną sieć sierocińców prowadzonych przez Zgromadzenie, udało jej się uratować ponad 500 dzieci, a także około 250 dorosłych. Dzięki staraniom ocalonych przez nią Żydów Instytut Yad Vashem: World Holocaust Center, Jerusalem pośmiertnie nadał jej tytuł Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. Siostra Matylda Getter współpracowała również z konspiratorami z Polskiego Państwa Podziemnego i prowadziła akcje niesienia pomocy osobom aresztowanym przez Niemców. Wspierała ludność cywilną podczas Powstania Warszawskiego.

Zamknij

Pokojówka, reż. Rafał Bryll, 2022 r., Polska, 65 min.

Mama. Kobieta. Więźniarka. Świadek historii. Ewa Walecka przebyła długą i śmiertelnie niebezpieczną drogę, aby przeżyć koszmar wojny. Aresztowana przez Gestapo, została osadzona w obozie koncentracyjnym na Majdanku, a potem w Ravensbrűck. Przeżyła. Pracowała m. in. przez pewien czas jako pokojówka w domu komendanta obozu. Doświadczyła okrucieństwa i zła, ale także spotkała się z dobrocią, przyjaźnią i pomocą od tych, od których nigdy by się tego nie spodziewała. Jej przyjaźń z żoną komendanta obozu wydaje się dzisiaj wręcz nierealna – a przecież wydarzyła się. Przeżyła obóz i po wojnie przez wiele lat, aż do śmierci mieszkała w Lublinie będąc aktywnym świadkiem wojny i działając na rzecz utrzymania pamięci o miejscach zagłady. Film ma unikalną formę, łączącą w sobie bezpośrednią relację bohaterki oraz opowieść syna o mamie, którą Zbigniew Kozłowski rysuje nam przemierzając samotnie na pozór puste przestrzenie obozu na Majdanku. Towarzyszą mu wspomnienia o mamie i wszędobylskie wrony, których krakanie rozdziera grobową ciszę majdankowych pól. Współczesna forma dokumentalna łączy się z filmem animowanym, który fabularnie dopełnia treści. Liczba użytych zdjęć archiwalnych została w filmie celowo zminimalizowana, aby ręcznie rysowanymi scenami nadać filmowi bardziej emocjonalny charakter, jednocześnie pozostając w duchu minimalistycznej skromności wobec wydarzeń i bohaterów.

Zamknij

Wybraniec bogów, reż. Tomasz Matuszczak, Rafał Pękała, Konrad Starczewski, 2021 r., Polska, 65 min.

Totalitaryzm prowadzi do ofiar i strat, które trudno oszacować. Kim jest tytułowy „ Wybraniec bogów”? Zobacz pełnometrażowy dokument ukazujący losy wybitnego polskiego matematyka, Józefa Marcinkiewicza - zamordowanego w czasie zbrodni katyńskiej. O jego losach opowiadają wybitni badacze m.in. historycy, matematycy, nauczyciele. Życie bohatera ilustrują fragmenty fabularyzowane, które pomagają nam wyobrazić sobie ile każda z ofiar katyńskich mogła nam jeszcze pozostawić, w różnych wymiarach. Gdyby tylko pozwolono im żyć…

Zamknij

Marsz cieni, reż. Lesław Dobrucki, 2020 r., Polska, 22 min.

Opowieść przedstawiająca ideę odbywającego się co roku w Polsce pochodu upamiętniającego ofiary ludobójstwa dokonanego na oficerach Wojska Polskiego przez Sowietów w 1940 r. Film dokumentalny przedstawia historię tego szczególnego wydarzenia ustami rekonstruktorów, wcielających się w rolę poszczególnych osób, które zostały zamordowane w ramach Zbrodni Katyńskiej. Ukazuje jak kolejne pokolenia Polaków, w tym także to najmłodsze, przejmuje pielęgnowanie pamięci o ofiarach. Jest także innym sposobem spojrzenia na działania grup rekonstrukcyjnych w Polsce.

Zamknij

August 17 at 5 pm, reż. Patrice Guillain, 2022 r., Francja, 9 min.

16 sierpnia 1944, dzień po lądowaniu aliantów w Prowansji, niemieckie oddziały przygotowywały się do opuszczenia Rodez. 17 sierpnia o godzinie 17.00, na krótko przed ewakuacją, naziści w masowej egzekucji wymordowali 30, przetrzymywanych wcześniej w więzieniu w Burloup, członków francuskiego ruchu oporu. Film poświęcony pamięci, częściowo bezimiennych, ofiar tego mordu.

Zamknij

Boys in November, reż. Péter Pál Tóth, 2022 r., Węgry, 19 min.

W listopadzie 1956 r., chociaż rewolucja węgierska się nie powiodła, na niektórych ulicach Budapesztu ruch oporu nadal walczy z Sowietami. W tej niepewnej sytuacji dwóch młodych chłopców ucieka z domu, aby zdobyć narzędzie potrzebne do gry z pobliskiego opuszczonego placu budowy. Konsekwencje tego niewinnego wybryku będą jednak bardzo poważne. Tragiczna, okrutna rzeczywistość spadnie na bohaterów, tak jak spadła na cały kraj.

Zamknij

Swallow flying to the south, reż. Mochi Lin, 2022 r., USA, 18 min.

Chiny, wiosna 1976. Rewolucja Kulturalna zbliża się ku końcowi. 5-letnia Swallow zostaje zabrana ze wsi do Pekinu, gdzie trafia do przedszkola z internatem. Dzieci są tam od małego poddawane indoktrynacji i przygotowywane do wiernej służby partii. W międzyczasie umiera dyktator Mao Zedong. Historia oparta na faktach…

Zamknij

Plus, reż. Bohdan Romanko, 2022 r., Ukraina, 10 min.

Eksperymentalny krótkometrażowy dokument, śledzący dramatyczną konwersację pomiędzy zwykłym Ukraińcem, zmuszonym do dołączenia do sił obronnych na linii frontu wojny rosyjskiej w 2022 r., a jego dziewczyną, niespokojną o los ukochanego.

Zamknij

Rotmistrz Pilecki 2022, reż. Miłosz Kozioł, 2022 r., Polska, 39 min.

Bohaterem filmu jest rotmistrz Witold Pilecki, żołnierz i oficer kawalerii, bohater wojenny, mąż, patriota i ojciec. Jedna z najbardziej wyrazistych postaci II Wojny Światowej. Produkcja w formie siedmiu aktów w sposób syntetyczny pokazuje losy Witolda Pileckiego, jego dramatyczne wybory życiowe, motywacje i tragiczną śmierć.

Zamknij

Bettina, reż. Lutz Pehnert, 2022 r., Niemcy, 107 min.

Film opowiada historię Bettiny Wegner - poetki, wokalistką i autorką tekstów. Bettina jest kobietą niepokorną, która w poetyckich tekstach swoich piosenek łączy to, co polityczne, z tym, co prywatne. Postawiona przed sądem w wieku 21 lat, za protest przeciwko brutalnemu tłumieniu Praskiej Wiosny, wkrótce stała się prawdziwą opoką antyreżimowej sceny muzycznej i literackiej, cały czas zajmując swoje krytyczne stanowisko jako jednostka i jako artysta. Zmuszona do opuszczenia rodzinnego NRD, dziś z perspektywy czasu spogląda na swoje życie, wspominając burzliwą przeszłość.

Zamknij

Klondike, reż. Maryna Er Gorbach, 2022 r., Ukraina, Turcja, 100 min.
Ukraiński kandydat do nagrody Oskara.

Donbas, 2014 rok. Początek rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Przerażający, przejmujący portret ludzkiej desperacji, a także wiary w siłę prawa i nadziei na lepsze jutro. Podążamy śladem pary spodziewającej się dziecka, której świat dosłownie zawalił się na głowę. W środku nocy fragment zestrzelonego samolotu zburzył ścianę domu Irki i Tolika. Jednak zamiast uciekać z kraju tak jak najbliżsi sąsiedzi, oni postanawiają zostać i przetrwać w coraz trudniejszych warunkach. Nawet gdy do drzwi pukają żołnierze armii rosyjskiej... Nagrodzony na Sundance i w Berlinie porażający film, który w obecnych czasach oddziałuje na widza jeszcze bardziej, otwierając oczy na to, co dzieje się na arenie międzynarodowej. Znakomicie wyreżyserowany i zainscenizowany, sprawia, że dzielimy wszystkie emocje bohaterów, a finałowe sekwencje robią tak silne wrażenie, że wstrzymujemy oddech. Ukraiński kandydat do Oskara.

Zamknij

Slovo, reż. Beata Parkanová, 2022 r., Czechy, Słowacja, Polska, 104 min.

Historia filmu Slovo przedstawia życie pewnego małżeństwa, ich rodziny i najbliższego otoczenie między latem 1968 a latem 1969 roku w kontekście sowieckiej inwazji na Czechosłowację. Václav Vojíř to człowiek o szlachetnych zasadach. Jest surowym i skrupulatnym znawcą prawa i bardzo szanowanym notariuszem w nienazwanym czeskim mieście, a także swego rodzaju autorytetem dla jego mieszkańców. Ale jego doświadczenie, czysta kartoteka i uczciwe zasady nie wystarczą, aby zabezpieczyć jego pozycję, ponieważ nie jest on członkiem rządzącej partii komunistycznej, a nawet istnieje zapis, że głosował przeciwko komunistom w 1946 r. Václav w następstwie sowieckiej inwazji, martwi się o swoją przyszłość,. Może wprawdzie liczyć na wsparcie żony Very, ale to nie rozwiewa wszystkich niepokojów. Przyjaciele radzą mu „zrobić coś mądrego” i dogadać się z Partią, bo to właściwie drobnostka, ale Václav nie może zdradzić swoich zasad. Czeka na swoją „karę”, którą może być cofnięcie prawa jazdy, przeniesienie w inne miejsce, a nawet zdegradowanie do podrzędnej pracy, do której wykonywania nie czuje się odpowiedni…

Zamknij

Slobodni, reż. Slavomír Zrebný, 2022 r., Słowacja, 80 min.

Historia przyjaźni Silvestera Krčméry i księdza Vladimíra Jukla, nazywanych „generałami podziemnego kościoła” na Słowacji, którzy odegrali ważną rolę w walce z totalitaryzmem w Czechosłowacji. Po nadejściu komunizmu byli prześladowani i spędzili wiele lat w więzieniach. Mimo to po zwolnieniu kontynuowali swoją działalność. Założyli tzw., „pierwszy krąg kościoła podziemnego”, małe wyspy wolności, gdzie ludzie mogli swobodnie myśleć i wierzyć. Rozpowszechniali literaturę zakazaną przez reżim, publikowali samizdaty, organizowali akcje formacyjne i ewangelizacyjne, pielgrzymki i zgromadzenia. Zwieńczeniem ich wysiłków była Demonstracja Świec, w której tysiące ludzi uczestniczyło i pokojowo protestowało przeciwko reżimowi komunistycznemu. O ich akcie dowiedział się cały świat. Ich ruch później aktywnie włączył się w Aksamitną Rewolucję. Film opowiada o chrześcijańskim sprzeciwie na tle historii XX wieku na Słowacji. Jednocześnie jest to opowieść o poszukiwaniu wewnętrznej wolności osobistej, którą można zachować w dowolny sposób i w każdych okolicznościach.

Zamknij

Stanisław Helski. Dlatego, reż. Michał Torz, 2023 r., Polska, 56 min.
Prapremiera

Chciał sprawiedliwości, sam stanął przed sądem. Historia człowieka, który uderzył kamieniem Wojciecha Jaruzelskiego. Wrocław, 1994 rok. W jednej z wrocławskich księgarń Wojciech Jaruzelski promuje swoją książkę „Stan wojenny. Dlaczego…” i rozdaje autografy. Nagle pojawia się Stanisław Helski i uderza go kamieniem w twarz. Sprawa jest omawiana w mediach, ale mało kto pyta, kim jest sprawca i co skłoniło go do desperackiego ataku. W latach osiemdziesiątych Stanisław Helski miał dobrze prosperujące gospodarstwo i był jednym z liderów Solidarności Chłopskiej. Jego działalność nie podobała się władzom, na skutek czego został doprowadzony do bankructwa. Przez lata bezskutecznie walczył o sprawiedliwość. Stanisław Helski. Dlatego to historia człowieka, który stracił wszystko. Opowieść o tym, jak życie w poczuciu krzywdy może doprowadzić do ostateczności.

Zamknij

The Kiev Trial, reż. Sergei Loznitsa, 2022 r., Ukraina, 106 min.
Polska premiera

Film Found footage. Proces Kijowski miał miejsce w styczniu 1946 roku w Związku Sowieckim i był jednym z pierwszych powojennych procesów skazujących niemieckich zbrodniarzy oraz ich kolaborantów. 15 ludzi, winnych okrucieństw, które później w procesie norymberskim określono mianem "zbrodni przeciwko ludzkości", stanęło przed sądem w sprawie nr 1679 "O zbrodniach popełnionych przez faszystowskich najeźdźców na terytorium Ukraińskiej SRR". Korzystając z unikalnych, wcześniej nieupublicznianych materiałów archiwalnych, Siergiej Łoznica rekonstruuje kluczowe momenty procesu, w tym zeznania oskarżonych oraz zeznania świadków, m.in. ocalałych z Auschwitz i Babiego Jaru. Film obnaża „banalność zła” i jest porażająco aktualny dzisiaj, gdy Ukraińcy po raz kolejny są poddawani przemocy barbarzyńskich najeźdźców.

Zamknij

Under the trees, reż. Felat Erkozan, Turcja, 2022 r., 25 min.
Polska premiera

Film skupia się na trwającym ponad sto lat problemie społecznym w Turcji, z którym jeszcze się nie skonfrontowano. Ludobójstwo Ormian, któremu państwo tureckie i większość jego obywateli nadal zaprzeczają. Under the Trees to opowieść o podróży do ormiańskiego dziedzictwa kulturowego w południowo-wschodniej Turcji. Skupiony na relacji między pamięcią zbiorową a przestrzenią, film jest próbą poetyckiej konfrontacji z przeszłością.

Zamknij

Memorial of Ukrainian's people strength, reż. Vasyl Bortnichuk, Ukraina, 2022 r. 6 min.
Polska premiera

Eksperymentalny dokument będący zapisem ukraińskiego dramatu i ukraińskiej odwagi w obliczu rosyjskiej agresji. Tragedii tysięcy cywilów, będących bezbronnymi ofiarami wojny.

Zamknij

Metronom, reż. Alexandru Belc, Rumunia, 2022 r., 93 min.

Jest rok 1972, Bukareszt. Ceausescu jest u władzy od siedmiu lat. Tkanka zwykłego życia jest na tyle przesiąknięta korodującym, opresyjnym mandatem jego reżimu, że zaczyna się kruszyć. Na tle gromadzącego się mroku rozkwita pierwsza miłość. To ciekawa sceneria dla klimatycznego, skazanego na zagładę romansu, ale debiut fabularny Alexandru Belca to znacznie więcej niż rumuńska wariacja na temat Romea i Julii. „Metronom ” opisuje, jak podstępnie nawet młodzi — ci najbardziej skłonni do buntu i optymistycznego wyrażania siebie w każdym społeczeństwie — mogą zostać zmuszeni do podporządkowania się bezradnemu, marszowemu rytmowi totalitaryzmu.

Zamknij

Kalev, reż. Ove Musting, 2022 r., Estonia, 94 min.
Estoński kandydat do nagrody Oskara

Film inspirowany prawdziwymi wydarzeniami. Jest lato 1990 roku. Związek Sowiecki chwieje się, małe kraje bałtyckie walczą o odzyskanie niepodległości. Społeczeństwo jest podzielone, a mistrzostwa Związku Sowieckiego w koszykówce właśnie mają się rozpocząć. Najsilniejsza litewska drużyna „Żalgiris”, informuje, że nie weźmie w nich udziału. Ale jej estoński odpowiednik „Kalev” podejmuje inną decyzję, wierząc, że jest w stanie udowodnić swoją wyższość nad moskiewskimi potęgami koszykówki takimi jak CSKA czy Spartak. Decyzja władz „Kaleva” spotyka się z dużą dezaprobatą estońskiej opinii publicznej. Na początku „Kalevovi” idzie słabo. Kolejne gry pokazują jednak tendencję wzrostową. Tymczasem nadchodzi styczniowa Krwawa Łaźnia Wileńska. Zarówno trenerzy, jak i drużyna starają się pogodzić z myślą, że to już koniec rozgrywek o mistrzostwo. Decyzja o tym, żeby grać dalej, rozpala nowe napięcia w społeczeństwie, a reporterzy są bezwzględni. „Kalev” dociera do finału. Arena domowa jest pełna. Gra zamienia się w wydarzenie polityczne – wywieszane są zarówno estońskie trójkolorowe, jak i sowieckie czerwone flagi. To wielkie starcie, w którym Estonia przeciwstawi się sowieckiej Rosji…

Zamknij

January, reż. Viesturs Kairiss, 2022 r., Łotwa, Litwa, Polska, 95 min.
Łotewski kandydat do nagrody Oskara

Jest rok 1991 na Łotwie. Świat dziewiętnastoletniego, początkującego operatora filmowego Jazisa pogrąża się w chaosie, gdy zostaje wciągnięty w pokojowe protesty ludzi przeciwko próbie przejęcia władzy w jego kraju przez armię sowiecką. Film to autobiograficzne spojrzenie na przewroty polityczne na początku lat 90., które zmieniły życie mieszkańców byłego Związku Sowieckiego. Jazis i jego przyjaciele Anna i Zeps są ambitnymi filmowcami, próbującymi realizować swoje marzenia o kręceniu filmów i cieszeniu się wolnością młodej dorosłości, gdy upadek systemu politycznego w regionie pogrąża ich plany, więzy rodzinne i przyjaźń. Ich doświadczenie i uczestnictwo w pokojowym oporze staje się decydującym momentem ich dorastania. To niestety wciąż aktualna historia o sztuce, miłości i wojnie.

Zamknij

The City and the city, reż. Christos Passalis, Syllas Tzoumerkas, 2022 r., Grecja, 87 min.
Polska premiera

Nazywane „matką Izraela”, greckie miasto Saloniki było przez wieki domem dla dużej diaspory Żydów sefardyjskich, aż do wybuchu II wojny światowej. Zimą 1943 roku reżim nazistowski wysłał ludzi Eichmanna do Grecji, gdzie szybko i rygorystycznie zrealizowali swój program gettoizacji i deportacji. Doprowadził on do eksterminacji ponad 90% ludności żydowskiej miasta. Film, w formie fabularyzowanego dokumentu, ma na celu zrekonstruowanie tej dramatycznej historii poprzez sześć przeplatających się rozdziałów zaczerpniętych z życia społeczności żydowskiej w Salonikach.

Zamknij

The Northeast Winds, reż. Nikoloz Bezhanishvili, 2022 r., Gruzja, 94 min.
Polska premiera

The Northeast Winds to poruszające i zabawne studium stalinowskiej nostalgii w Gruzji. Punktem wyjścia filmu jest usunięcie w 2010 roku sześciometrowego brązowego posągu Stalina, który stał na centralnym placu w Gori, miejscu jego urodzenia. Został usunięty niezapowiedzianie i w środku nocy, aby uniknąć protestów miejscowych wielbicieli dyktatora. Choć pierwotnie miał zostać przeniesiony do miejscowego Muzeum Stalina, od tego czasu leży na niszczejącej własności prywatnej i tym samym stał się punktem protestu dla niektórych mieszkańców, którzy domagają się jego zwrotu. Film zanurza widza w historii, która skupia się na dwóch starszych mieszkańcach Gori, Makvala i Robizon, którzy rządzą dwiema marginalnymi, skłóconymi ze sobą partiami politycznymi — Towarzystwem Stalinowskim i Robotnikami Gruzińskimi. Obie wierzą, że są prawdziwymi strażnikami dziedzictwa Stalina. Z biegiem czasu tracą z oczu swój pierwotny cel — powrót posągu — zamiast tego skupiają się na wzajemnej przewadze i oskarżaniu członków drużyny, takich jak Makvala i Robizon, o zdradę idei, co pogłębia upadek grup.

Zamknij

Bigger than trauma, reż. Vedrana Pribačić, 2022 r., Chorwacja, 91 min.

Gdybyś przeżył wojnę, a przeszłość wciąż ciążyła na tobie, co byś zrobił, aby odzyskać radość życia? Przez kilka lat filmowcy towarzyszyli życiu czterech kobiet, które 27 lat temu wcześniej, podczas wojny na Bałkanach, przeżyły okrutne gwałty i zmagały się z ogromną traumą. Uczestnicząc w specjalnym projekcie „Jestem większa niż moja trauma”, odkryły, że mogą zmienić swe życie i relacje, jeśli uda im się pokonać ten lęk i upiory przeszłości. Dzielą się historiami swojego życia, konfrontują swoje traumy i szukają samoakceptacji.

Zamknij

We have left, reż. Anfisa Perez, 2022 r., Hiszpania, 6 min.
Polska premiera

Animowany dokument oparty na wywiadach przeprowadzonych przez psychologów z ukraińskimi dziećmi zmuszonymi do migracji do UE. Dzieci opisują swoje uczucia, gdy dowiedziały się, że wybuchła wojna, jak przeżyły ostrzał, ewakuację, rozłąkę z bliskimi. Opowiadają o swoim bólu, nadziejach i marzeniach.

Zamknij

IV Międzynarodowy Festiwal Filmowy o Totalitaryzmach „Echa Katynia"

Jak pokazuje nam historia świat przepełniony jest ideami, które mogą przekształcić się w totalitaryzmy. Totalitaryzm to nie tylko ustrój społeczny, ale przede wszystkim losy zwykłych ludzi. Takich, jak my. Narastająca przemoc systemu, walka ludzi o wolność i godność… to żywe scenariusze. Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Echa Katynia” to przestrzeń, w której będziemy rozważać i przeżywać zagadnienie totalitaryzmu w wielu aspektach. W ramach Kongresu Pamięci Narodowej odbędzie się już 4. edycja tego Festiwalu. W programie oprócz seansów filmowych zaplanowaliśmy także konkursy filmów pełno, krótko i średniometrażowych, debaty oraz warsztaty filmowe dla amatorów i nauczycieli.

Zamknij

Nowe Technologie

W Strefie Nowych Technologii każdy uczestnik spróbuje złamać bolszewickie szyfry w „Grze Szyfrów”. Opisuje ona przebieg wojny polsko-bolszewickiej oraz wpływ polskiej kryptologii na jej zwycięski finał. Gra jest debiutem wydawniczym niedawno powstałego Biura Nowych Technologii Instytutu Pamięci Narodowej. Więcej Dzięki nowym technologiom uczestnicy zapoznają się również z aplikacją „Szybowcowa ’87”. Jej użytkownicy mogą wejść do mieszkania w peerelowskim bloku, gdzie ukryta jest konspiracyjna drukarnia, by wydrukować „bibułę” Solidarności Walczącej. Oba tytuły będą dostępne dla uczestników Kongresu z obsługą Virtual Reality (VR). Ponadto Biuro Nowych Technologii IPN przygotowało wydarzenie HistHack - pierwszy hackathon organizowany przez IPN. Uczestnicy, wykorzystując historię Polski, opracują nowatorskie rozwiązanie z wykorzystaniem najnowszych technologii. Mniej

Previous Next

Gra szyfrów

„Gra szyfrów” to crossplatformowy edukacyjny projekt przygotowany jako krótka gra point and click, składająca się z czterech misji. Opisuje ona przebieg wojny polsko-bolszewickiej oraz wpływ polskiej kryptologii na jej zwycięski finał. Światowa premiera „Gry Szyfrów” miała miejsce pod koniec kwietnia 2022 r. na PAX East w Bostonie – na jednych z największych targów gamingowych na świecie. Do tej pory zagrało w nią 300 tys. osób, z czego z platformy STEAM została już pobrana przez 118 tys. graczy. „Gra Szyfrów” została dodana przez Ministerstwo Edukacji i Nauki do podstawy programowej.

Zamknij

Szybowcowa ’87

Użytkownik aplikacji „Szybowcowa ’87” za pomocą gogli VR może wejść do mieszkania w peerelowskim bloku, gdzie ukryta jest konspiracyjna drukarnia. Będzie mógł wirtualnie wydrukować „bibułę” Solidarności Walczącej. Włączając radio „Julia” przystosowane do częstotliwości komunistycznych tajnych służb można usłyszeć autentyczne nagranie zaszyfrowanych rozmów pomiędzy funkcjonariuszami reżimowej Służby Bezpieczeństwa. Włączając telewizor, usłyszy również m.in. audycję Radia „Solidarność Walcząca”. Do tej pory aplikacja „Szybowcowa ’87” została pobrana 13 500 razy z platformy STEAM.

Zamknij

Edukacja przyszłości

Raport „Immersyjna edukacja historyczna – w stronę nowych ścieżek edukacyjnych” analizuje wyzwania jakie stoją przed nami w dobie szybkich zmian technologicznych i rekomenduje trzy ścieżki edukacyjne, które mogą stanowić inspirację dla kadry pedagogicznej. Ponadto, z myślą o nauczycielach przygotowaliśmy specjalne materiały dydaktyczne, które mogą posłużyć do przygotowania wyjątkowych lekcji historii. Zapoznaj się z ciekawymi scenariuszami lekcji, wykorzystując projekt edukacyjny IPN ,,Gra Szyfrów”.

Zamknij

Dla dzieci i młodzieży

Jak opowiadać o minionych dziejach najmłodszym? Podczas Kongresu będzie możliwe aktywne poznawanie historii Polski w XX w. poprzez gry, quizy, układanie puzzli, rozwiązywanie szyfrów i odczytywanie więziennych grypsów, a nawet malowanie antyreżimowych haseł na murze. W ramach podróży historycznej Więcej zapraszamy do zwiedzenia następujących stref: „Walka o niepodległość i granice”; „II RP”; „II wojna światowa”; „Powojenny opór antykomunistyczny”; „Solidarność”. Dodatkowo dzieci i młodzież poznają historię niezłomnej sanitariuszki Armii Krajowej Danuty Siedzikówny „Inki” oraz wysłuchają opowieści o niedźwiedziu Wojtku – żołnierzu armii gen. Władysława Andersa. Ponadto w strefie odbędzie się prezentacja komiksów o tematyce historycznej opowiadających postaciach i wydarzeniach z XX w., wydanych przez IPN. Zaprezentowane będą m.in.: „W imieniu Polski walczącej”, „Powstanie Warszawskie”, „Wilcze tropy”, „Polskie Radio. Wrzesień '39”, „Antek Srebrny” i wiele innych. Mniej

Warsztaty „Drużyna Inki”

Przedstawienie historii niezłomnej sanitariuszki Armii Krajowej Danuty Siedzikówny „Inki”. Uczestnicy warsztatów mają okazję poznać jej historię, rodzinę i heroiczną walkę o życie każdego walczącego. W drugiej części warsztatów prowadzone jest teoretyczne i praktyczne szkolenie z pierwszej pomocy przedmedycznej. Na uczestników czekają również podręczne apteczki.

Zamknij

Spektakl „Miś Wojtek”

Opowieść o niedźwiedziu Wojtku, który dzieli się z dziećmi fascynującymi przygodami związanymi z żołnierzami armii generała Władysława Andersa i swoją podróżą jaką z nimi odbył. Najmłodsi widzowie towarzyszą mu w tej ciekawej przygodzie, śpiewają wraz z głównym bohaterem piosenki i aktywnie uczestniczą w całym przedstawieniu, poznając przy tym przez zabawę historię naszego kraju.

Zamknij

Edukacyjna Podróż Historyczna

Aktywne poznawanie historii Polski w XX w. poprzez gry, quizy, układanie puzzli, rozwiązywanie szyfrów i odczytywanie grypsów a nawet malowanie antyreżimowego hasła na murze. W ramach podróży historycznej zapraszamy do zwiedzenia następujących stref: „Walka o niepodległość i granice”; „II RP”; „II wojna światowa”; „Powojenny opór antykomunistyczny”; „Solidarność”.

Zamknij

Strefa VR/AR Nowych Technologii

Prezentacja gry komputerowej „Gra Szyfrów” wykorzystującej gogle VR przybliżającej dokonania polskich kryptologów z czasów wojny z bolszewikami w 1920 roku oraz projektu „Szybowcowa ‘87” – wirtualnej eksploatacji przestrzeni, w której – w okresie rządów komunistycznych w Polsce - była drukowana podziemna prasa i inne materiały, kolportowane przez członków Solidarności Walczącej.

Zamknij

Rekonstrukcje historyczne

Na zewnątrz przed stadionem zaprezentowane zostaną: samolot Albatros w malowaniu Eskadry Kościuszkowskiej z 1920 r.; samochód pancerny wz. 1934, samochód osobowy Polski Fiat 508, czołg rozpoznawczy TKS, motocykl Sokół 1000 z koszem, biedka łączności wz. 1931 oraz samochód pancerny. Wokół pojazdów zorganizowane zostaną zajęcia edukacyjne i prezentacja wyposażenia z epoki.

Zamknij

Strefa komiksów

Prezentacja komiksów o tematyce historycznej opowiadających postaciach i wydarzenia z XX wieku, wydanych przez Instytut Pamięci Narodowej. M.in. „W imieniu Polski walczącej”, „Powstanie Warszawskie”, „Wilcze tropy”, „Polskie Radio. Wrzesień '39”, „Antek Srebrny” i wiele innych. Na stoisku można także spotkać z rysowników i autorów.

Zamknij

Wystawy

Podczas Kongresu wszyscy uczestnicy będą mieć okazję zapoznać się z wystawami przygotowanymi przez IPN. Każdy widz zostanie przeniesiony do innego etapu dziejów, a znajdujące się na planszach informacje przybliżą odbiorcy zarówno te znane, jak i mniej znane karty z historii Polski. Więcej Wśród ekspozycji będzie wystawa „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”, która prezentuje wysiłek Polskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej oraz losy ludności cywilnej ewakuowanej z ZSRS wraz z armią gen. Władysława Andersa. Multimedialna wystawa „20-40-22” zaprezentuje wielkie zwycięstwo w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. oraz Zbrodnię Katyńską z 1940 r. Natomiast ekspozycja „Żołnierze. Patrioci. Żydzi” przybliży sylwetki Żydów walczących o niepodległość i granice Polski w latach 1914–1921. Dodatkowo uczestnicy Kongresu poznają historię jednej z najbardziej zasłużonych organizacji polonijnych w USA - Związek Sokołów Polskich w Ameryce oraz archiwalia i przedmioty związane z historią Polski XX w. w ramach projektu Archiwum Pełne Pamięci. Ponadto każdy będzie miał okazję zapoznać się z grafikami więźniarki Marii Hiszpańskiej-Neumann, która uwieczniła w postaci rysunków życie w KL Ravensbrück. Mniej

Wystawa „20-40-22”

Multimedialna wystawa prezentuje wielkie zwycięstwo w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. oraz Zbrodnię Katyńską z 1940 r. Ukazuje losy niezwykłych bohaterów: Jana i Stanisława Ozimków – ojca i syna, por. Juliana Grunera, ppłk. dypl. Wilhelma Kasprzykiewicza oraz ks. Józefa Skorela. Najważniejszą jej częścią jest poruszający 30-minutowy film, którego scenariusz powstał na podstawie życiorysów tych pięciu postaci.

Zamknij

Wystawa „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności”

To jeden ze sztandarowych projektów Instytutu Pamięci Narodowej. Wystawa prezentuje wysiłek Polskich Sił Zbrojnych podczas II wojny światowej oraz losy ludności cywilnej ewakuowanej z ZSRS wraz z armią gen. Władysława Andersa. Wystawa przypomina bohaterskie czyny naszych lotników w Bitwie o Anglię, polskich żołnierzy spod Tobruku, Narwiku czy Monte Cassino.

Zamknij

Wystawa „Patrioci. Żołnierze. Żydzi”

Ekspozycja prezentuje sylwetki Żydów walczących o niepodległość i granice Polski w latach 1914–1921 oraz ich późniejsze losy. Polska była także ich ojczyzną. Wystawa ma formę mobilnego pawilonu ekspozycyjnego, w którym dzięki interaktywnym ekranom i narracji lektora zwiedzający mogą zapoznać się z wieloma niezwykłymi i nieznanymi historiami bohaterów naszej wspólnej walki o niepodległość, a później jej obrony.

Zamknij

Wystawa „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”

135 rocznica powstania Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Wystawa przybliża historię jednej z najbardziej zasłużonych organizacji polonijnych w USA, która zapoczątkowała ruch sportowy i harcerski Polaków za Wielką Wodą. W skład ekspozycji wchodzą cenne dokumenty i artefakty powstałe od schyłku XIX w. do pierwszych lat XXI w., będące świadectwem narodzin Sokolstwa Polskiego w Ameryce i jego wkładu w odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r.

Zamknij

Wystawa Archiwum Pełne Pamięci

Ekspozycja multimedialna prezentująca archiwalia i przedmioty związane z historią Polski XX w. przekazane do Archiwum IPN przez darczyńców prywatnych oraz instytucje polonijne. Prezentacja pracy Archiwum IPN, konkurs fotograficzny „Archiwalna Oś CZASU” oraz multimedialna ekspozycja wielu pamiątek z czasów wojny i powojennych.

Zamknij

Wystawa Grafiki obozowe Marii Hiszpańskiej-Neumann

Maria Hiszpańska-Neumann, graficzka i ilustratorka, która za działalność konspiracyjną w Związku Walki Zbrojnej została aresztowana w czerwcu 1941 r., a po niespełna roku pobytu w więzieniach osadzona w KL Ravensbrück. W obozie, w tajemnicy przed strażniczkami rysowała sceny przedstawiające życie w łagrze. Traktowała jako swój obowiązek, rodzaj pewnego posłannictwa zobowiązującego artystę do ukazywania realiów obozowego piekła.

Zamknij

Wydarzenia towarzyszące

W trakcie Kongresu Pamięci Narodowej przyznane zostaną nagrody: „Kustosz Pamięci Narodowej” za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu historii Narodu Polskiego w latach 1939–1989, a także za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami IPN. Więcej Prezes IPN wręczy medal „Reipublicae Memoriae Meritum” instytucjom, organizacjom i osobom fizycznym za wybitne zasługi w działalności publicznej i społecznej dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1917–1990 oraz za wspieranie Instytutu w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej. Dodatkowo zostanie wręczona nagroda twórcom najlepszych filmów zaprezentowanych podczas 4. edycji Festiwalu Filmowego „Echa Katynia”. Nagrodzeni zostaną również uczestnicy konkursu Debiut Historyczny Roku dla autorów prac magisterskich i doktorskich, poświęconych historii Polski i Polaków w XX w. Ponadto uczestnicy Kongresu będą świadkami zmagań programistycznych szesnastu drużyn, złożonych z uczniów szkół średnich, wyłonionych podczas regionalnych eliminacji z całej Polski w ramach HistHacku oraz finału ogólnopolskiego turnieju gier planszowych. Mniej

Kustosz Pamięci Narodowej

Nagroda Kustosz Pamięci Narodowej została ustanowiona w lipcu 2002 r. przez Prezesa IPN prof. Leona Kieresa. Jest ona przyznawana za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu historii Narodu Polskiego w latach 1939–1989, a także za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami IPN. Kandydatów do Nagrody mogą wysuwać instytucje, organizacje społeczne i naukowe oraz osoby fizyczne. Ma charakter honorowy, a jej laureaci otrzymują tytuł Kustosza Pamięci Narodowej. Nagroda ma przywrócić szacunek dla narodowej przeszłości, chronić wartości, dzięki którym Polska przetrwała przez lata zniewolenia.

Zamknij

Sygnety Wydawnictwa

W celu realizacji misji edukacyjnej, popularyzowania a także promowania czytelnictwa książek historycznych wydawanych nakładem Wydawnictwa IPN, Instytuty Pamięci Narodowej ogłasza konkurs na najlepszą książkę roku pod nazwą „Sygnety Wydawnictwa IPN”. Konkurs dedykowany autorom książek którzy w roku poprzedzającym wydali książkę w Instytucie. Są to zarówno pracownicy IPN jak i autorzy zewnętrzni. Nagroda przyznawana w 6 kategoriach: 1. w kategorii prace naukowe i monografie, 2. w kategorii publikacje popularnonaukowe, 3. w kategorii wydawnictwa źródłowe, 4. w kategorii pamiętniki, relacje, wspomnienia, 5. w kategorii wydawnictwa albumowe, 6. w kategorii najlepsza książka roku na podstawie głosowania internautów. Nagrodzone książki zostaną przetłumaczone i wydane w języku obcym (m.in. na język angielski).

Zamknij

Debiut Historyczny Roku

Konkurs dla autorów niepublikowanych prac magisterskich i doktorskich, poświęconych historii Polski i Polaków w XX wieku. Ogłaszany jest corocznie w dwóch kategoriach: prac magisterskich oraz prac doktorskich. Laureaci w każdej kategorii otrzymują okolicznościowy dyplom, nagrodę pieniężną oraz umowę wydawniczą na wydanie całości lub części pracy.

Zamknij

Wręczenie medalu „Reipublicae Memoriae Meritum”

Odznaczenie cywilne nadawane przez Prezesa IPN. Medal został ustanowiony w 2015 r. przez Prezesa dr. Łukasza Kamińskiego. Może zostać nadany instytucjom, organizacjom i osobom fizycznym za wybitne zasługi w działalności publicznej i społecznej dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1917–1990 oraz wspierania IPN w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej. Medal dzieli się na trzy stopnie: złoty, srebrny i brązowy.

Zamknij

Gala finałowa „Echa Katynia”

Wręczenie nagród twórcom najlepszych filmów prezentowanych podczas 4. edycji Festiwalu Filmowego „Echa Katynia”.

Zamknij

Księgarnia IPN

Stoisko księgarskie Wydawnictwa IPN. Prezentacja bestsellerów oraz nowości wydawniczych. Możliwość zakupu najciekawszych książek, czasopism, albumów, komiksów oraz gier i puzzli w promocyjnych cenach.

Zamknij

Olimpiada Gier Planszowych

Finał ogólnopolskiego turnieju gier planszowych dla szkół, harcerstw organizacji młodzieżowych, graczy z klubów gier planszowych i innych drużyn, które w przeszły kwalifikacje regionalne. Uczestnicy Olimpiady grają w gry wydane przez Instytut Pamięci Narodowej tj.: „ZnajZnak”, „Miś Wojtek”, „Bitwa Warszawska”, „ORP Orzeł”, „Gwiaździsta Eskadra”, „Niepodległa”.

Zamknij

HistHack

Finał zmagań programistycznych szesnastu drużyn, złożonych z uczniów szkół średnich, wyłonionych podczas regionalnych eliminacji z całej Polski. Uczestnicy hackathonu, przy użyciu nowych technologii zaproponują prezentację wybranych wydarzeń z historii XX wieku.

Zamknij

Jak dojechać

Wejście na wydarzenie na PGE Narodowym odbywa się bramami numer 1, 2, i 11.
Wejście dla osób z niepełnosprawnościami odbywa się bramą numer 1. 
Rejestracja na wydarzenie znajduje się w Recepcji Głównej PGE Narodowego na poziomie -1

Parking

Parking podziemny. Wjazd od strony bramy nr 6 (od ul.Wybrzeże Szczecińskie), parking poziom -3 (strefa żółta/zielona)
Koszt: Cena za parkowanie na parkingu podziemnym na poziomie B3 i B4

1. Do 1 godziny  - 8 zł brutto
2. Do 2 godzin -15 zł brutto
3. Do 3 godzin - 20 zł brutto
4. Do 4 godzin - 23 zł brutto
5. Do 5 godzin - 26 zł brutto
6. Do 6 godzin - 29 zł brutto
7. Do 8 godzin - 32 zł brutto
8. Do 24 godzin* - 35 zł brutto
9. Opłata za zagubiony bilet parkingowy - 40 zł brutto

* zgodnie z godzinami otwarcia parkingu

Każda kolejna rozpoczęta doba rozliczana jest oddzielnie, po przekroczeniu doby (24 godziny) ołata sumuje się tj. do ceny parkowania do 24 godzin (35 zł brutto) doliczana jest opłata za czas, który minął od zakończenia poprzedniej doby zgodnie z punktami 1 - 8.

Parking naziemny dla autokarów - błonia stadionu od strony ul. Zielenieckiej - vis a vis bramy nr 1
Koszt: bezpłatny

 

 

Nawiguj

 

Dojazd

Zamknij